ಒಂದು ದಿನ ಒಬ್ಬ ವಯಸ್ಸಾದ ಸಂಭಾವಿತ ವ್ಯಕ್ತಿ ತನ್ನ ಸೊಸೆ ಮತ್ತು ಮೊಮ್ಮಗನೊಂದಿಗೆ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಬಂದರು. ಮೂವರಿಗೂ ಒಂದೇ ಸಮಸ್ಯೆ ಇತ್ತು. ಅದೆಂದರೆ, ‘ಹೊಟ್ಟೆ ತೆರವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ(Constipation) ಏನು ಮಾಡಬೇಕು? ನಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಈ ಸಮಸ್ಯೆ ಇದೆ. ನಮ್ಮ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ(Food system) ಏನಾದರೂ ಕೊರತೆ ಇದೆಯೆ? ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಹೊಟ್ಟೆ ತೆರವುಗೊಳ್ಳುವ ಬಗ್ಗೆ ಜನರನ್ನು ಕೇಳಿದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರಿಗೆ ಸಮಸ್ಯೆ ಇದ್ದೆ ಇದೆ. ಕೆಲವರಲ್ಲಿ ಅದು ಅಷ್ಟಾಗಿ ಅನುಭವವಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಆದರೆ, ಹೊಟ್ಟೆ(Stomach) ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿರುವ ತೃಪ್ತಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ! ಆಗ ಜನರು ದಿನವೂ ವಿವಿಧ ಜಾಹೀರಾತುಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ಹೊಸ ಔಷಧಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸಲು ಆರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಒಳ್ಳೆಯ ಪರಿಣಾಮ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಆ ಔಷಧಿಗಳ ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಮಲಬದ್ಧತೆಯ ಸಮಸ್ಯೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಿವಾರಣೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಇಂಥ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಟ್ಟೆಯನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸದ ಕಾರಣವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಒಂದೇ ಬಗೆಯ ಔಷಧಿ ಕೊಟ್ಟರೆ ಪ್ರಯೋಜನವಿಲ್ಲ. ಆಯುರ್ವೇದದಲ್ಲಿ ‘ಅವಸ್ತಂಭ: ಪುರಿಶಸ್ಯ..’ ಎಂಬ ಸೂತ್ರವಿದೆ. ಅಂದರೆ ಪ್ರಾಕೃತ ಮಲದ ಕೃತಿ ಮೂಲತಃ ‘ಅವಷ್ಟಂಭ’ ಎಂದರೆ ‘ಉಳಿಯುವುದು’. ಯೋಚಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಏಕೆ ಉಳಿಸಬೇಕು? ಮಲಕ್ಕೆ ಸಂಗ್ರಹವಾಗುವ ಗುಣ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಜನ ನಿತ್ಯ ‘ಡಯಾಪರ್’ ಹಾಕಿಕೊಂಡು ತಿರುಗಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಮಲ ರೂಪುಗೊಂಡ ನಂತರ, ಅದು ಮೊದಲು ಸಂಗ್ರಹವಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ, ಕೆಲವರಿಗೆ ಪ್ರತಿದಿನ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೊಟ್ಟೆಯನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವ ಅಭ್ಯಾಸವಿದ್ದರೆ ಅದು ಪ್ರಾಕೃತ ಅವಸ್ಥೆ. ಆದರೆ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮಯದ ಎರಡು-ನಾಲ್ಕು ಗಂಟೆಗಳ ನಂತರವೂ ಅಥವಾ ಒಂದು ದಿನದ ನಂತರವೂ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೊಟ್ಟೆಯನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸದಿದ್ದರೆ, ಅದು ‘ಮಾಲವಸ್ತಂಭ’. ಈ ಪ್ರಕಾರವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಹಿಂದಿನ ದಿನ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಆಹಾರ, ಅದರ ಪ್ರಮಾಣ ಮತ್ತು ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ.
ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ ನೀವು ಬಿಸಿ ನೀರು, ನಿಂಬೆ ನೀರು ಅಥವಾ ಲಂಘನ ಮಾಡಿದರೂ ಹೊಟ್ಟೆ ತರುವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಮಸ್ಯೆ ಬಗೆಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಇದು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಮುಂದುವರಿದರೆ, ಜೀರ್ಣಶಕ್ತಿ ಹದಗೆಡುತ್ತದೆ, ಅಗ್ನಿ ನಿಧಾನವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಯು ‘ಮಲಾವಸ್ಟಂಭ’ ಎಂಬ ಕಾಯಿಲೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಾನೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದಕ್ಕೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಇಲ್ಲದೇ ಹೋದರೆ ‘ಗ್ರಹಣಿ’ ಅಥವಾ ‘ಮೂಲವ್ಯಾಧಿ’ ಎಂಬ ದೊಡ್ಡ ರೋಗ ಬರುತ್ತದೆ. ನಾವು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಅವಸ್ತಂಭ, ಪ್ರಾಕೃತ ಮಾಲವಸ್ತಂಭ, ಅನಾರೋಗ್ಯದ ರೂಪ ಮಲಾವಸ್ತಂಭವನ್ನು ಮೊದಲು ತಿಳಿದುಕೊಂಡೆವು. ಈ ಎಲ್ಲದರಲ್ಲೂ ಗಮನ ಮಲದ ನಿರ್ಮಿತಿಯತ್ತ ಇರುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಇದು ಗುಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ಆದರೆ, ವೃದ್ಧಾಪ್ಯದಲ್ಲಿ ಕರುಳಿನ ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಮಂದಗತಿ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಿದ ವಿವಿಧ ಔಷಧಿಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಕರುಳುಗಳು ದುರ್ಬಲವಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ರೂಪುಗೊಂಡ ಮಲವನ್ನು ಮುಂದಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇದನ್ನು ‘ಬದ್ಧಕೋಷ್ಟತೆ’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ‘ಮಲಬದ್ಧತೆ’ ಮತ್ತು ‘ಬದ್ಧಕೋಷ್ಟತೆ’ ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ವಿಷಯಗಳು. ಒಂದರಲ್ಲಿ ಜೀರ್ಣಶಕ್ತಿ ಮುಖ್ಯವಾದರೆ, ಇನ್ನೊಂದರಲ್ಲಿ ಕರುಳಿನ ಶಕ್ತಿ ಮುಖ್ಯ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ಎರಡರ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಮೊದಲು ನಿಮಗೆ ಯಾವ ಸಮಸ್ಯೆ ಇದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಮಲಬದ್ಧತೆ ಇದ್ದರೆ, ಅವರ ಆಹಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಗಮನ ಕೊಡಿ. ಹೊರಗಿನ ಆಹಾರ ಪಿಜ್ಜಾ, ಬರ್ಗರ್ತ್ವರಿತ ಆಹಾರ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ. ರಾತ್ರಿ 10-20 ಒಣದ್ರಾಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ನೆನೆಸಿ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ನೀರಿನೊಂದಿಗೆ ಕುಡಿಯಿರಿ. ಹೆಸರು ಕಾಳು ಮೊಸರಿನ ಖಿಚಡಿ ತಿನ್ನಿಸಿ. ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪಪ್ಪಾಯಿ, ಪೇರಲ, ದಾಳಿಂಬೆ, ಆಮ್ಲಾ ಮುಂತಾದ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ತಿನ್ನಿಸಿ. ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಬೇಳೆ ಸೊಪ್ಪು, ಹಲಸಿನ ಸೊಪ್ಪು ನೀಡಿ. ಒಂದು ಊಟದಲ್ಲಿ ರೊಟ್ಟಿಯನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ.
ವಯಸ್ಸಾದವರಲ್ಲಿ ಹೊಟ್ಟೆ ತೆರವಾಗದಿದ್ದರೆ ಮೊದಲು ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ, ಜೀರ್ಣಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಹೊಟ್ಟೆಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ವಿಶ್ರಾಂತಿಯನ್ನು ನೀಡಬೇಕು, ಆದರೆ, ವಯಸ್ಸಾದವರು ತಮ್ಮ ಕರುಳಿನ ಬಲವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವತ್ತ ಗಮನ ಹರಿಸಬೇಕು. ದೈನಂದಿನ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ತುಪ್ಪದ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿ. ಹರಳೆಣ್ಣೆಯಿಂದ ಹೊಟ್ಟೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿದಿನ ಮಸಾಜ್ ಮಾಡಿ. ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿದಿನ 1-1 ಟೀಚಮಚ ಹರಳೆಣ್ಣೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ. ಇದು ಕರುಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಲಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ. ಹೊಟ್ಟೆಯನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸುವ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಡಿ. ಇದು ಕರುಳಿನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಅಜ್ಜಿ ನಮಗೆ ಒಂದು ನಿಯಮ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು, ಅದನ್ನು ಎಲ್ಲರೂ ಅನುಸರಿಸಿದರೆ, 80% ಹೊಟ್ಟೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಬರುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಬಂದರೂ ಅವು ನಿವಾರಣೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ಆ ನಿಯಮ ಏನೆಂದರೆ, ತಿನ್ನಬೇಕೋ ಬೇಡವೋ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಇರುವಾಗ ತಿನ್ನುತ್ತಿರುವುದು ಉತ್ತಮ, ಮಲ ವಿಸರ್ಜನೆ ಮಾಡಬೇಕೇ ಬೇಡವೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಇರುವಾಗ ಮಾಡುವುದು ಉತ್ತಮ!